Những Điểm Yếu Chí Tử Khiến Tiêm Kích Đắt Đỏ Nhất Của Mỹ F-35 Lightning II Bị Coi Là Đồ Vô Dụng

Vào tháng 1/2021, cơ quan phụ trách thử  nghiệm của Lầu Năm Góc cho biết một thông   tin “kinh hoàng” rằng: Máy bay chiến đấu  tàng hình thế hệ thứ 5 Lockheed Martin F-35   Lightning II của Mỹ có gần 900 khiếm khuyết có thể  làm suy giảm khả năng sẵn sàng chiến đấu của nó. 

Loại vũ khí đắt giá nhất của Hoa Kỳ bị  phát hiện thấy có quá nhiều nhược điểm   đến mức người ta không thể tưởng tượng được. Giám đốc bộ phận đánh giá và thử nghiệm chương   trình là ông Robert Behler cho biết, nhiều  khiếm khuyết trong số đó được phát hiện   ngay từ trước giai đoạn phát triển và  trình diễn kết thúc vào tháng 4/2018,   khi đó, máy bay có tới 941 chi tiết lỗi. Theo các nhà phân tích thì hiện nay,   số lượng khiếm khuyết của loại máy bay chiến  đấu này đã “giảm nhẹ” xuống còn 871

Khiếm khuyết đầu tiên nhất định  phải kể đến đó là Lỗi phần mềm.   Chưa biết là trên F-35 có bao nhiêu khuyết  điểm nhưng riêng gặp cái lỗi phần mềm này   thì tôi nghĩ rằng khó có quốc gia nào có thể  chấp nhận được chiến đấu cơ của mình như vậy.  Trong những năm gần đây, loại máy bay chiến  đấu này đã dính tới 7 sự cố. Đỉnh điểm là   vào tháng 9/2019, một chiếc F-35A mà Không  quân Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản mua từ Mỹ   đã lao xuống biển trong một chuyến bay huấn  luyện ban đêm và phi công đã thiệt mạng.  Quân đội Nhật cho rằng vụ tai nạn là  do mất phương hướng trong không gian,   “tình huống mà phi công không thể cảm nhận chính  xác vị trí, độ cao hoặc chuyển động của máy bay”.  Qua đây ta có thể thấy rằng, hệ thống camera được  dùng để thay thế cho việc phi công phải ngoái   đầu lại phía sau vẫn có những điểm mù, khiến họ  không thu được hết hình ảnh. Nếu vậy thì rất khó   để máy bay có thể ném bom trúng mục tiêu, không  thể tham gia không chiến hoặc hỗ trợ bộ binh.   Nguyên nhân đơn giản là do phần mềm cần thiết  giúp nó có thể hoạt động tốt vẫn chưa hoàn thiện.

Điểm yếu chí tử tiếp theo mà đáng  lẽ ra không bao giờ được xuất hiện trên chiến   đấu cơ tàng hình F-35 đó là… Kém tàng hình! Thật ra đây là chuyện muôn thuở của máy bay   tàng hình, khi các nhà thiết kế phải thay đổi  rất nhiều kết cấu, hình dáng khí động học của   máy bay để phục vụ cho nhiệm vụ tàng hình. Tàng hình được rồi, nhưng cái điểm mấu chốt   quan trọng nhất ở đây là tính năng này trên  F-35 lại bị đánh giá là có thể bị vô hiệu   hóa bởi radar tần số rất cao, hay còn gọi là tần  số VHF. Và bí mật này đã nhanh chóng lan truyền   đi khắp thế giới khiến Hoa Kỳ mếu máo không  ra tiếng còn đối thủ của họ thì cười thầm.  Những nghiên cứu mới đây đều chứng minh rằng,  sóng dài đặc biệt có hiệu quả trong việc phát   hiện các mục tiêu tàng hình, nhất là khi bước  sóng bằng 2 lần kích thước mục tiêu. Để có thể   tàng hình trước tần số VHF thì trước tiên  phải gỡ bỏ đuôi của máy bay nhưng đến nay,   chưa biết nên làm như thế nào. Những gì mà F-35  thực sự đang có là chức năng “tấn công điện tử”,   hay còn gọi là EA trong con mắt các nhà quân  sự. Nó cũng có một hệ thống radar ngụy trang   mang tên BAE Systems ALE -70. Nhưng cả hai  chức năng này đều nhằm mục đích đánh chặn tên   lửa chứ không ngăn chặn việc bị phát hiện. Không những thế, theo những thông tin được   chính Không quân Mỹ xác nhận vào năm 2019  thì mỗi khi F-35 bay vượt tường âm thanh,   tức là bay với tốc độ Mach 1,2 trở lên thì  lớp sơn tàng hình của nó sẽ bị bong tróc,   khiến chiến đấu cơ bị mất khả năng tàng hình. Tất cả là do việc sử dụng chế độ đốt hậu của   máy bay trong thời gian dài có thể khiến lớp  sơn tàng hình ở phần đuôi máy bay bị bong ra.   Chính vì thế mà không quân Mỹ đã phải yêu  cầu phi công không được bay vượt quá tốc độ   âm thanh trong các chuyến bay huấn luyện, bởi nếu  không thì cứ sau mỗi chuyến bay, người ta sẽ phải   đưa F-35 vào nhà xưởng để sơn lại lớp vỏ, điều  này cực kỳ tốn kém về cả thời gian và chi phí.

Ngoài những lý do đến từ bản thân chiếc tiêm  kích Mỹ thì phụ kiện để bảo vệ phi công,   đặc biệt là mũ bảo hiểm cũng bị đánh giá là “cực tồi”.  Đây không phải là những lời đàm tiếu, dìm   hàng đến từ đối thủ của Hoa Kỳ, mà đây là những  nhận xét của chính những người đã sử dụng nó.  Nhà thầu quốc phòng Lockheed Martin đã nhận được  bản hợp đồng trị giá 352,6 triệu USD để phát triển   mũ bảo hiểm thế hệ III HMDS cho phi công lái F-35. Nhiều phi công thử nghiệm báo cáo rằng họ đã bị   mất phương hướng trong không gian khi điều khiển  tiêm kích, nghiêm trọng tới mức họ phải tắt dữ   liệu và hạ cánh “thủ công”. Nguyên nhân gây ra  tình trạng này là do độ trễ nhất định của việc   chuyển tín hiệu lên chiếc mũ, do máy tính của  F-35 còn phải xác định xem phi công đang nhìn   đi đâu để chuyển lệnh tới camera tương ứng. Một vấn đề nữa là không giống hệ thống hiển   thị các thông số trên kính gắn cố định trước mặt  phi công, loại mũ này được thiết kế để người lái   có thể quay đầu trái phải tự do, nên khi máy bay  rung lắc trong lúc bay, họ cũng sẽ thấy hình ảnh   thông số đang nhảy múa trước mắt, toàn chữ và  số. Phi công nào bất chợt gặp vấn đề về sức   khỏe trong khi đang lái F-35 thì hiện tượng  chóng mặt và buồn nôn rất có thể sẽ xảy ra.  Các lỗi kỹ thuật của mũ điều khiển cũng khiến  phi công buộc phải bay trong tình trạng mù.   Bởi vì sao? Bởi vì thay vì giúp người lái  nhìn thấy tất cả các vật thể xung quanh,   chiếc mũ bay hiện đại trị giá gần 1 triệu  USD/chiếc khiến họ bị rối tung lên vì đưa   ra quá nhiều hình ảnh từ radar và camera. Bạn chỉ có thể hiển thị một lượng thông   tin có hạn trước khi phi công bị loạn lên  và các hình ảnh bắt đầu lẫn vào với nhau,   đặc biệt là khi bay đêm. Các thông tin về tốc độ,  độ cao, góc hạ cánh và cất cánh cũng như mức nhiên   liệu và hệ thống vũ khí, cộng với hình ảnh quang  cảnh xung quanh khiến cho mọi thứ bị quá tải,   kết quả là phi công chẳng nhìn thấy gì cả. Điều này làm cho việc ngồi lái trên loại   chiến đấu cơ này gần như là nỗi bất an lớn nhất  của phi công bởi vì chính bản thân họ cũng đang   không biết số phận của mình sẽ đi về đâu, trước  khi được đặt chân xuống mặt đất an toàn 1 lần nữa.

Và vấn đề cuối cùng khiến cho siêu  phẩm của Mỹ gặp phải nhiều chỉ trích   hơn nữa đó là Giá thành quá chát của nó. Giá của tiêm kích F-35 ngày càng cao với chi phí đã đội lên đến 93% tính từ kế hoạch năm  2001. Nhưng chất lượng sản phẩm thì bị đánh giá   là “Có khả năng gây vấn đề nghiêm trọng”  với tỷ lệ buộc phải sửa và làm lại là 16%.  Theo dự tính ban đầu thì mỗi chiếc F-35 sẽ có  giá khoảng 70 triệu USD/chiếc, rẻ hơn giá một   chiếc F-15 trên 100 triệu đô, tuy nhiên do chậm  trễ và các lỗi phát sinh, tới năm 2020 thì giá   thành xuất khẩu mỗi chiếc F-35 được ước tính  đã lên tới 130-200 triệu USD tùy phiên bản.  Theo Winslow Wheeler, người phụ trách chương  trình cải cách quân sự Straus, Trung tâm nghiên   cứu tình báo quốc phòng Mỹ thì F-35 bị đánh giá  là “không đạt được hiệu quả kỳ diệu như kỳ vọng,   đây là một sự thất bại lớn trên một số phương  diện, có thể nói là thụt lùi. Lực lượng không quân   Hoa Kỳ xứng đáng có một máy bay tốt hơn và người  đóng thuế xứng đáng có một sản phẩm rẻ hơn nhiều”.  Còn Pierre Sprey, kỹ sư chỉ huy thiết kế F-16  Fighting Falcon, đã phân tích rằng việc cố gắng   nhồi nhét quá nhiều công dụng vào F-35  làm cho nó “chẳng tốt trong việc gì cả”.  “Giờ thì bạn có thể chắc chắn  rằng, đây là một chương trình   vô dụng nhất trong lịch sử” là lời  khẳng định của Cựu Bộ trưởng Quốc   phòng Anh Nick Harvey sau khi ông biết  về chương trình phát triển máy bay F-35. nhiều quốc   gia đổ xô đi mua và đây có lẽ là câu trả lời  đanh thép của chiếc chiến đấu cơ đắt tiền này.