HIMARS Mỹ Đối Đầu BM-30 Smerch Nga, Ai Mới Là Vị Vua Đích Thực?

Từ năm 1987, bất chấp tình hình quốc gia đang  lâm vào cuộc khủng hoảng toàn diện khó lòng thể   cứu vãn, nhưng trước nguy cơ các thế hệ pháo phản  lực tiền nhiệm BM-21 Grad, 9A52-4 Tornado đã tỏ  ra quá cổ lỗ sĩ và lạc hậu, không đáp ứng được  yêu cầu cực kỳ khắt khe của quân đội trước nguy  cơ một cuộc chiến tranh có thể nổ ra bất kỳ  lúc nào; chính quyền Liên Xô vẫn quyết định   trang bị cho quân đội nước này dòng pháo phản lực  BM-30 Smerch(cơn lốc) với các tính năng kỹ chiến   thuật vượt trội không chỉ so với các thế hệ tiền  nhiệm mà thậm chí vào thời điểm dòng pháo phản   lực phóng loạt này được ra mắt, chưa ở đâu trên  phần còn lại của thế giới có thể cho ra đời một   loại vũ khí lục quân nào khác có được sức mạnh  đạt tới mức gần tiệm cận với loại vũ khí trên.

Thậm chí cho đến tận ngày nay, BM-30 Smerch vẫn  vững vàng trong hàng ngũ những loại vũ khí hạng   nặng có sức hủy diệt hạng nặng uy lực nhất trong  kho vũ khí phi hạt nhân của quân đội Nga. Có thể   bạn chưa biết, ngay cả hệ thống pháo phản lực  Tornado-S mạnh nhất của Nga hiện nay thực ra   cũng chỉ là phiên bản hiện đại hóa sâu của dòng  BM-30 Smerch và đang trong quá trình thử nghiệm. Thật vậy, những lời tán thưởng về uy lực của bão  lửa BM-30 Smerch chưa bao giờ bị coi là những   lời phóng đại bởi trước 12 ống phóng 300mm  cùng loại đạn 9M55 tiêu chuẩn dài 7,6m và   nặng 800kg của BM-30 Smerch, không một sinh vật  nào trong khoảng diện tích 67ha có thể tồn tại.   Các hệ thống pháo phản lực này uy lực đến mức theo  nhiều chuyên gia, trong một trận đánh quy ước quy   mô cấp chiến thuật với sự tham gia của hàng chục  sư đoàn , chỉ cần sự xuất hiện của một tiểu đoàn   Smerch trên chiến trường cũng có thể tạo ra lợi  thế lớn đến mức giúp bên sử dụng loại vũ khí này   hoàn toàn làm chủ được tình hình bởi hệ tầm bắn  70km khi sử dụng loại đạn tiêu chuẩn và 90km khi   sử dụng loại đạn tên lửa tăng tầm 9M528 là  vượt quá tầm so với các loại pháo xe kéo,   pháo tự hành thông thường chỉ có tầm bắn  tối đa thường chỉ đạt tới 40km. Ngoài ra,   khả năng phóng toàn bộ loạt đạn 12 rocket chỉ  vỏn vẹn 3 phút cùng tốc độ chuyển đổi qua lại   giữa trạng thái hành quân và trạng thái khai hỏa  chỉ trong 38 giây cũng khiến mọi nỗ lực thiết lập   hệ thống phòng thủ hoặc di tản các đơn vị bộ binh,  xe cơ giới gần như sẽ là vô ích. Thậm chí, ngay cả   khi mục tiêu có là các đơn vị bộ binh cơ giới hóa  cao độ hoặc các đội hình tăng thiết giáp hùng hậu,   việc giáng những cơn bão lửa nhằm xé nát các đội  hình của chúng cũng không lấy gì làm khó khăn đối   với các dàn pháo BM-30 Smerch bởi hầu hết các quả  đạn rocket được dùng cho dàn pháo phản lực này   đều được tích hợp hệ thống hiệu chỉnh đường bay  và tầm bắn kết hợp với hệ thống điều khiển hỏa   lực tự động Vivari tiên tiến khiến độ chính xác  của các loạt đạn phóng ra của BM-30 là cực cao,   giúp triệt tiêu toàn bộ nhược điểm về độ chính  xác của các thế hệ pháo phản lực tiền nhiệm.   Ngoài ra, BM-30 có thể sử dụng nhiều loại đầu  đạn khác nhau, bao gồm nổ mảnh (HEF) để tiêu   diệt các đơn vị bộ binh hoặc bộ binh cơ giới hóa  với trụ cột là những cỗ xe chở quân hạng nhẹ;   đạn nhiệt áp (FAE), đạn cháy chuyên dùng để tạo ra  các vụ hỏa hoạn khổng lồ, cực kỳ khó dập giúp làm   tăng phạm vi tàn phá đối với mục tiêu là các đoàn  xe hậu cần, các khu đô thị hay các bãi tập kết,   kho chứa quân trang, quân dụng và loại đạn chùm  có khả năng chống bộ binh hoặc chống tăng, cũng   như đạn chống tăng tự dẫn.

M142 HIMARS do Hoa Kỳ sản xuất. Ra đời năm 1990, Hệ thống Tên lửa Pháo binh Cơ  động cao M142 là phiên bản hiện đại hóa với khả   năng cơ động vượt trội so với dòng pháo M270  MLRS được phát triển vào những năm 1970 cho lực   lượng Mỹ và đồng minh. Pháo phản lực HIMARS M142  điển hình có chiều dài 7 mét, chiều rộng 2,4 mét   và chiều cao 3 mét, trông gọn gàng hơn hẳn so với  đối thủ đến từ Nga có chiều dài lên tới 12m. Nhưng   cũng như BM-30 Smerch, HIMARS chỉ cần 3 người  vận hành và duy trì hệ thống. Trong một vài phút,   người vận hành có thể rời đi và thay thế  tên lửa đã sử dụng bằng một tên lửa mới. Theo nhà sản xuất Lockheed Martin, HIMARS  được trang bị để phóng tất cả các loại đạn   của pháo phản lực đa nòng và loại tên lửa  tiêu chuẩn được trang bị trên HIMARS có   tầm bắn tới 84 km, cũng gần tương đương với  BM-30 Smerch khi sử dụng loại rocket 9M528. Dù nhỏ nhắn, nhẹ nhàng hơn nhưng trong khi bão  lửa BM-30 Smerch được trang bị tới 12 ống phóng   tên lửa thì hệ thống HIMARS tiêu chuẩn chỉ được  trang bị 6 tên lửa dẫn đường bằng định vị GPS cỡ   nòng 227 mm. Điều này khiến khả năng duy trì hỏa  lực khi tấn công theo đội hình lớn của HIMARS có   phần thua kém so với BM-30 Smerch nhưng cũng có  thể coi đây là ý đồ của nhà sản xuất khi đánh   đổi hỏa lực lấy khả năng cơ động. Thật vậy, hệ  thống HIMARS có lợi thế về tốc độ của xe chở pháo,   hệ thống này không chỉ có thể tiến nhanh với  tốc độ lên tới 85km/h đến vị trí khai hỏa mà   còn cho phép kíp lái đồng thời lập trình các mục  tiêu cần tấn công trong lúc di chuyển đến đó,   khiến thời gian di chuyển của hệ thống không  bị biến thành thời gian chết. Bên cạnh đó,   khả năng phóng toàn bộ loạt đạn 6 quả rocket  một lúc chỉ trong 1 phút của HIMARS cùng 90kg   chất nổ trong mỗi quả rocket cũng phần nào giúp  loại vũ khí này bù đắp được khoảng cách về uy   lực so với hệ thống pháo phản lực 12 nòng đến từ  Nga. Trong các nhiệm vụ tấn công quấy rối theo   kiểu đánh nhanh rút gọn hoặc công phá các tuyến  giao thông nằm sâu sau phòng tuyến đối phương,   thời gian nạp đạn và ngắm bắn chỉ trong khoảng  6 phút của HIMARS cũng đem lại lợi thế rất lớn   cho hệ thống pháo phản lực của Mỹ so với dòng  BM-30 Smerch phải mất từ 30-40 phút để hoàn   thành tất cả các khâu từ nạp đạn đến ngắm bắn.  Việc mất quá nhiều thời gian cho các công đoạn   phụ trợ sẽ là cực kỳ nguy hiểm đối với các  loại pháo phản lực khi được sử dụng trong   các nhiệm vụ tập kích, nhất là tại địa điểm  nhiều khả năng vẫn còn quân địch đang ẩn nấp.

Có thể nói, nhờ hỏa lực mạnh, tầm bắn xa và độ  chính xác cực cao, cả BM-30 Smerch và HIMARS   đều xứng đáng là những hệ thống pháo phản lực mạnh  nhất thế giới. Tuy nhiên, do được phát triển tại 2   siêu cường với sự khác biệt rõ rệt về học thuyết  quân sự cũng như đường hướng chế tạo vũ khí,   cả 2 loại vũ khí này đều có những ưu điểm riêng,  thích hợp với từng loại chiến thuật nhất định. Nếu như HIMARS với lợi thế nhỏ gọn, cơ động  cao, đa năng được xem là vũ khí hoàn hảo trong   các nhiệm vụ tấn công, tập kích các tuyến  hậu cần phe địch cũng như là loại vũ khí   yểm trợ vô cùng đắc lực trong đội hình phòng  thủ thì hệ thống pháo phản lực 12 ống phóng   BM-30 Smerch với khả năng bắn dồn dập cùng đủ  các loại đầu đạn từ xuyên phá đến văng mảnh,   nhiệt áp lại hoàn toàn vượt trội  HIMARS trong các trận đấu pháo.   BM-30 Smerch cũng tỏ ra thích hợp hơn cho các  nhiệm vụ tấn công phủ đầu, tiêu diệt và làm   tan rã các nhóm binh lính, hủy diệt các thành phố,  làng mạc cũng như các căn cứ quân sự. Điều đó cũng   có nghĩa là việc loại pháo phản lực nào có thể trở  thành những cơn ác mộng thực sự trên chiến trường   còn phụ thuộc vào trình độ chỉ huy hiệp đồng tác  chiến với những đơn vị khác cũng như phẩm chất,   mức độ chuyên nghiệp của từng binh lính-những  người trực tiếp thao tác với loại vũ khí này.